کلاژن چیست ؟
کُلاژِن (به انگلیسی: Collagen) که از واژه ی یونانی کلا به معنای چسب گرفته شده یک پروتئین سخت، نا محلول و فیبری است که از فراوان ترین پروتئین های بدن است و حدود یک سوم از کل پروتئین های آن را تشکیل می دهد.
کلاژن یکی از مهم ترین اجزای ساختمانی پوست، استخوان و دندان، ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها است. در واقع کلاژن مانند چسبی است که بافت های مختلف بدن را در کنار هم نگه می دارد. یکی از ویژگی خاص این پروتئین خاصیت بازجذبی است، به این معنی که به اجزای کوچک تر تبدیل شده، تغییر شکل می دهد و دوباره جذب بدن می شود. این ویژگی خاص باعث شده که این پروتئین مناسب استفاده در طیف متنوعی از درمان های پزشکی باشد.
کلاژن در بدن تولید می شود اما شما با خوردن مکمل‌هایی همچون میوه‌های کلاژن ساز، سبزیجات مفید و لازم، اسیدهای چرب امگا، سویا و مشتقاتش، مواد غذایی حاوی گوگرد (موز، مرغ، گوشت اردک، پنیر، سویا، نارگیل و…) همچنین ویتامین C می‌توانید به سرعت و حجم تولید آن در بدن کمک کنید.
انواع کلاژن
۲۸ نوع کلاژن در بدن وجود دارد که چهار مورد از آنها نقش پررنگ‌تری را در بدن ایفا می کنند:
- کلاژن نوع ۱: شایع ترین نوع کلاژن است که در تمام بافت های همبند وجود دارد.
- نوع ۲: در مفاصل و دیسک های بین مهره ای یافت می شود.
- کلاژن نوع ۳: در پوست و رگ‌های خونی وجود دارد.
- نوع ۴: در کلیه ها، گوش داخلی و عدسی چشم یافت می شود.
کلاژن دقیقا در بدن چکار می کند ؟
کلاژن توسط سلول های مختلف ترشح می شود. اما به طور عمده توسط سلول های بافت همبند ترشح می شود. این پروتئین در ماتریس خارج سلولی یافت می شود. این یک شبکه پیچیده از ماکرومولکول ها است که خصوصیات فیزیکی بافت های بدن را تعیین می کند. ماکرومولکول ، مولکولی است که حاوی تعداد زیادی اتم است.
در درم یا لایه میانی پوست ، کلاژن به تشکیل یک شبکه فیبر از سلول ها به نام فیبروبلاست کمک می کند ، که سلول های جدید می توانند بر روی آن رشد کنند. همچنین در جایگزینی و بازیابی سلول های مرده پوست نقش دارد. برخی از کلاژن ها به عنوان پوشش محافظ اندام های ظریف بدن مانند کلیه ها عمل می کنند.
نقش کلاژن در سلامت پوست
بزرگترین اندام بدن پوست است که کلاژن یکی از اجزای اصلی آن می باشد و در خاصیت ارتجاعی و آب رسانی به پوست نقش اساسی دارد. می توان گفت تقریباً ۷۵ درصد از درمیس (دومین لایه پوست) را کلاژن تشکیل می دهد. کلاژن باعث استحکام و حالت کشسانی پوست و تقویت آن می شود. همچنین جایگزینی برای سلول های مرده پوست است. این ماده علاوه بر تقویت پوست، باعث تولید پروتئین های دیگری می شود که از بروز آکنه و سایر بیماری های پوستی جلوگیری می کنند و با افزایش آن سلول های پوست می توانند دوباره ترمیم شوند.
کلاژن توسط بدن تجزیه و دوباره تولید می شود. اما افراد می توانند این ماده را به صورت مایع، پودر، کپسول و غذاهای سرشار از پروتئین دریافت کنند. کلاژن موجود در بدن باعث بهبود پوست و جوانسازی، جلوگیری از پوکی استخوان، کاهش سلولیت، تقویت استخوان‌ها و تقویت رشد مو و ناخن‌ها می شود.
فواید مصرف کلاژن و تاثیر کلاژن بر پوست،مو و استخوان ها
کلاژن فراوان ترین پروتئین موجود در بدن می باشد. این پروتئین ماده اصلی بافت های همبند مانند: تاندون ها، رباط ها، پوست و عضلات است که در سرتاسر بدن وجود دارد. این پروتئین نقش مهمی از جمله ایجاد ساختار پوست و تقویت استخوان ها در بدن ایفا می کند.
آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا پوست چروک می شود؟
در پوست جوان، چارچوب کلاژن سالم است و پوست مرطوب و الاستیک و انعطاف پذیر باقی می ماند. با گذشت زمان، ساختار این پروتئین ضعیف می شود و پوست قابلیت ارتجاعی خود را از دست می دهد. با از بین رفتن نقش حفاظتی آن، پوست شروع به از‌دست دادن قوام خود می کند. هر بار که لبخند می زنید، اخم می کنید و یا چشمتان را می بندید، به Collagen موجود در پوست استرس وارد می شود. حالت‌های چهره، بر پوست تاثیر گذاشته و چروک های پوستی شروع به ظاهر شدن می کند. بنابراین، هرچه سطح این ماده موجود در پوست بیشتر باشد، پوست دیرتر چروک می شود و چهره‌ی زیباتری خواهید داشت.
رادیکال‌های آزاد دشمن پوست ما هستند و به این ماده آسیب می رسانند. عوامل محیطی مانند اشعه ی ماورا بنفش یا آلودگی هوا، عادات نامناسب در زندگی مانند استعمال دخانیات و رژیم غذایی نامناسب، به عنوان مثال مصرف غذاهای دارای قند بالا، همگی باعث تشکیل رادیکال های آزاد می شوند که تجزیه آن را سرعت می بخشند. برخی از اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس نیز می تواند به آن آسیب برساند.
چه چیزی به کلاژن آسیب می رساند؟
برخی از عوامل می توانند سطح کلاژن موجود در بدن را کاهش دهند. اجتناب از آنها می تواند باعث سلامت پوست و سلامت کلی بدن برای مدت طولانی تری شود.
- مصرف زیاد قند
- نور خورشید
- اختلالات خودایمنی
- روند پیری
- سیگار کشیدن
راهکار های کلینیکی افزایش کلاژن پوست
- تزریق کلاژن و پرکننده های پوستی
- نور LED قرمز
- هیدرودرم ابریژن
- میکرودرم ابریژن
مزیت مصرف مکمل های حاوی Collagen
- سلامت پوست را بهبود ببخشد
- از تحلیل رفتن استخوان جلوگیری می کند
- باعث افزایش توده عضلانی شود
- سلامت قلب را بهبود می بخشد
- تقویت سلامت مغز و روده
- به تسکین دردهای مفصلی کمک می کند
آیا محصولات پوستی حاوی کلاژن می توانند تولید آن را در پوست تحریک کنند؟
کرم های کلاژن فقط روی سطح پوست عمل می کنند. مولکول های کلاژن خیلی بزرگ هستند و نمی توانند از طریق پوست جذب شوند.
در نتیجه، مرطوب کننده های حاوی کلاژن نمی توانند به عمق پوست نفوذ کنند. کرم‌ها، در درجه‌ی اول سرعت از دست دادن آب از سطح پوست را کند کرده و به لطافت پوست کمک می کنند. اما ماساژ منظم پوست ممکن است مزایای کرم های ضد پیری را افزایش دهد.
